Bron: VNO-NCW
Datum: 14-08-2008
Verdwijnt ons kunststof afval binnenkort allemaal richting China? Daar lijkt het wel op. Met dank aan de Europese Unie. Want wetgeving maakt van recycling binnen de EU een onrendabele business.
Een simpel bierkratje. Het doet een tijd dienst als verpakkingsmateriaal voor 24 flesjes bier. Maar het slijt, er breken stukjes af. Dus op enig moment zit er niets anders op. Het moet weg. Richting de recycling in dit geval. Het kratje wordt vermalen. De flakes of korrels gaan richting een producent van bierkratten. En voilà, het 'oude' kratje krijgt een tweede leven als … bierkratje.
Prachtig systeem. Geen bierkratten meer op de afvalberg, maar het kunststof materiaal nuttig hergebruiken. Recyclen dus. Zo zien de Europese Unie en de Nederlandse overheid het graag. Net als de brouwerijen trouwens en de kunststofrecyclingindustrie. Maar binnenkort dreigt daar een einde aan te komen. En niet alleen aan recycling van bierkratten, maar aan het hele hergebruik van kunststoffen. Niet omdat de Nederlandse recyclers er geen brood meer in zien. Integendeel. Europese wetgeving dreigt roet in het eten te gooien. En niet zo'n beetje ook.
Vreemd
Een 'gedrocht' wil Ed Flohr, algemeen directeur van Lankhorst Engineered Products en lid van het bestuur van de brancheorganisatie voor de Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK), het zeker niet noemen. De Europese wet voor registratie, evaluatie, autorisatie en beperking van chemische stoffen (REACH) dient een goed doel. Inventarisatie van de risico's voor consumenten en werknemers van chemische stoffen verwerkt in allerlei producten én het terugdringen van het gebruik van gevaarlijke stoffen. Niets mis mee. "De industrie staat hier volledig achter."
Maar wat is dan het probleem? De wetgeving is bedoeld voor fabrikanten, importeurs en gebruikers van chemische producten. Zij moeten gebruikte chemische stoffen registreren bij het Europees Chemicaliënagentschap. Daarnaast zijn ze verplicht informatie over gebruikte stoffen te verzamelen, een beoordeling te geven van het risico van blootstelling en zo meer. Daar hebben recyclers niets mee te maken. Zo lijkt het, maar schijnt bedriegt. Volgens de huidige uitleg van REACH is een kunststofrecycler een producent van een zogenoemde secundaire grondstof. Van een grondstof die al eens eerder verwerkt was in een ander product. "En dat terwijl een kratje gemaakt van nieuw materiaal níet onder REACH valt." Daar kan Flohr zich flink over opwinden. "Een polymeer is een polymeer. Of de kunststof, een mengsel van polymeren, nu nieuw is gemaakt of uit hergebruikt materiaal bestaat, doet daaraan niets af. Maar alleen omdat de REACH-wetgeving zo strikt wordt uitgelegd dat een bewerking van gebruikte kunststof ineens een nieuwe stof oplevert, moet er aan allerlei strenge voorwaarden worden voldaan."
Het is een klap in het gezicht voor de kunststofrecyclingindustrie. Zo ziet het NRK-bestuurslid het in elk geval. Misschien zelfs wel de doodsteek. Want áls de Europese Commissie de strikte uitleg handhaaft, is hergebruik niet langer rendabel. "De kosten die gemoeid zijn met naleving van REACH zijn, afhankelijk van de stof, tien tot honderd keer hoger dan de waarde van het materiaal zelf. In geld uitgedrukt: één polymerenmengsel registreren kost een tot twee ton euro. Dat is wel erg veel geld, als je ziet om welke relatief kleine hoeveelheden kunststof het soms gaat." Helemaal als wordt bedacht dat kunststofrecyclers soms wel met 300 verschillende polymeren te maken hebben.
Om zeep
Eind juni werd met de rubber- en kunststofindustrie nog afgesproken dat het recyclingpercentage met 20 procent omhoog moet ten opzichte van nu. Hergebruik van huishoudelijk kunststofafval moet zelfs worden verdubbeld. Die afspraak werd gemaakt met dezelfde Europese Unie die de branche nu de das om dreigt te doen met REACH. Flohr: "De EU geeft tegenstrijdige boodschappen af. Er moeten aan de ene kant meer afgedankte materialen hergebruikt worden, maar aan de andere kant wordt dit zo duur gemaakt dat het absoluut niet meer rendabel is." Daarmee wordt ook meteen de bijl gezet in de ambities van de Nederlandse overheid om van ons land een cradle to cradle-economie te maken (zie pagina 38). Een economie waarbij afval telkens wordt hergebruikt om er dezelfde of andere hoogwaardige producten van te maken. Een woordvoerder van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu geeft aan dat het ministerie niet blij is met de huidige situatie. "Kunststofafval dat geen chemische bewerking heeft ondergaan, is geen nieuw product dat onder REACH valt."
"Het gevaar is", waarschuwt Flohr, "dat kunststofafval en masse wordt geëxporteerd naar landen als China." Als afval nuttig hergebruikt kan worden, is export ervan toegestaan en valt het niet onder REACH. Want voor afval geldt weer andere Europese regelgeving. In China kan van het gerecyclede materiaal weer een kunststof product gemaakt worden, dat met hetzelfde gemak weer door een Europese lidstaat geïmporteerd wordt. Ook dat valt buiten het bereik van REACH. "Is dat dan de bedoeling?" Het NRK-bestuurslid kan er niet bij. "Het kan niet zo zijn dat een Europese wet een belangrijke economische activiteit als recycling om zeep helpt. Bovendien, ik herhaal het nog maar eens, het is in strijd met de Europese ambitie om meer afgedankt materiaal her te gebruiken." Hij zegt het met klem: "Er moet zo snel mogelijk een oplossing komen. Óf de kunststofrecyclers worden uitgezonderd van REACH. Óf de Europese wet wordt zo uitgelegd dat recycling geen nieuwe stof oplevert." En daar is VROM het mee eens. Nu de Europese Commissie nog.
Auteur: Jiska Vijselaar
Geen opmerkingen:
Een reactie posten